Spelen in de natuur is gezond
Hester Walda | Adviseur spelen & bewegen
In de natuur zijn en bewegen is essentieel voor kinderen. Niet alleen voor hun ontwikkeling maar ook voor hun welzijn, welbevinden en zelfvertrouwen. Wie herinnert zich niet het urenlang bouwen aan een zandkasteel op het strand of het eindeloos verzamelen van losse materialen in het bos.
Dat blije, ontspannen en onbevangen gevoel over de natuur gun ik de kinderen van nu en later ook. Niet voor niks is in de huidige situatie, met alle beperkende maatregelen, de natuur voor velen een ontsnapping geworden. Daarom vind ik het belangrijk dat er in de buitenruimte voldoende ruimte is waar kinderen de natuur kunnen ontdekken en ervaren. Al ruim 20 jaar werk ik bij Donker aan natuurlijke, groene speellandschappen. Ze zijn eigenlijk net zoals de natuur zelf; organisch, grillig, verrassend en passend binnen elke situatie.
Download onze whitepaper
De aantrekkingskracht van groene schoolpleinen is groot. En terecht: de voordelen van een groen schoolplein zijn talrijk, zowel voor de kinderen als voor de buurt. Ben je benieuwd naar deze voordelen? Download dan onze Whitepaper! Hierin vertellen wij daadwerkelijk alles over groene schoolpleinen.
Rauwers, douwers, bouwers en schouwers
Marianne de Valck, expert op het gebied van spelen, vertelde mij ooit over de vier speltypes: rauwers, douwers, bouwers en schouwers. Deze vier types vormen nog steeds de basis voor de ontwikkeling van de natuurlijke speellandschappen die we met Donker ontwikkelen.
Alle kinderen moeten zich namelijk ontspannen en onbevangen voelen in de speelomgeving. Van druk tot verlegen, van dromer tot doener en van enthousiasteling tot observator. De speltypes gelden overigens niet alleen voor kinderen, ook bij volwassenen kun je het speltype herkennen aan het gedrag. We kennen allemaal wel een rauwdouwer of een schouwer.
De rauwers krijgen de ruimte om te ontdekken. Een open ruimte in de natuur waar niets hoeft en alles mag. De douwers hebben een natuurlijke plek waar ze op avontuur kunnen. Voor de bouwers liggen er losse elementen waarmee ze hun eigen spel kunnen maken. Tot slot is er voor de schouwers een rustige plek van waaruit ze kunnen observeren.
Het geluk en de wreedheid van de natuur
Hoe mooi is het dat de natuur de mogelijkheid en de ruimte geeft aan elk type kind om zichzelf te zijn. Mijn eigen dochters hebben het geluk gehad om naar een dorpsschool te gaan die vlakblij het bos ligt. Nu weet ik wel dat niet ieder kind dat kan, maar de natuur bij de school brengen kan ook op een eenvoudige manier.
Zo stond er naast het kleuterlokaal van mijn jongste een nestpaal voor ooievaars. Deze was er nog maar drie weken toen de eerste ooienvaar arriveerde. De vreugde dat er een ooievaar kwam, was groot op school. Hoe mooi dat de natuur weet dat die nestplek er is. Al snel arriveerde de tweede ooievaar en het paarritueel was begonnen. Ook dat is natuur en de kleuters konden van vanuit binnen aanschouwen hoe zo’n ritueel gaat. Ook hoorden ze dagelijks het luide geklepper van de ooievaars. Nadat de eieren waren gelegd begon het lange wachten voor de ouders en kinderen van de school. Na een aantal weken waren er dan toch drie jongen.
Dat de natuur ook wreed kan zijn leerden de kinderen toen ook meteen. Na een zware storm op zondag lagen er drie jonge ooievaars dood onder het nest. Ook dat is natuur. Ik was benieuwd hoe de kinderen op dit kleine drama zouden reageren. Maar alle kinderen vonden het zielig, maar zagen ook dat het ooievaarspaar al weer druk bezig was met een nieuw nest. Hoe mooi is dat de kinderen op zo’n simpele manier leren dat de natuur altijd doorgaat. Een belangrijke levensles waar ze hun hele leven iets aan hebben.
Circulaire speelplekken Almere
Na maanden hard werken leverde Donker Groep in 2020 twee bijzondere speeltuinen op in de gemeente Almere. De speelplekken hebben elk hun eigen signatuur, maar in één ding zijn ze gelijk: het zijn allebei circulaire speeltuinen waarin de nadruk op natuurlijk spelen ligt.
Spelen in de natuur leert over nieuwe kansen
Zo bevat het omgaan en leren van en in de natuur nog veel meer (wijze) lessen die kinderen niet leren in de gangbare vakken op school. Daarom is het ook zo belangrijk dat zij al vanaf jonge leeftijd met de natuur in aanraking komen. Doordat ze buiten in de natuur spelen, leren ze dat de natuur nooit oordeelt als er iets niet helemaal goed gaat. Als het zandkasteel in elkaar stort omdat er een heftige stortbui is, is het niet goed of fout. Het betekent alleen dat er weer een nieuwe kans ontstaat om iets nieuws, beters, sterkers of iets anders te bouwen. Het zorgt voor weerbaarheid bij de kinderen.
Vrijheid van de natuur is gezond
Buiten zijn zorgt letterlijk en figuurlijk ook voor meer bewegingsvrijheid. Buiten is voldoende ruimte om te bewegen. Door verschillende elementen, hoogteverschillen en open ruimtes kun je meer bewegen. Hoe meer je beweegt, hoe beter je wordt in het bewegen. Als kleuter is het eerst lastig om over de grote boomstam te lopen, maar de middenbouwers balanceren moeiteloos over deze stam. Dit doet iets met het zelfvertrouwen van kinderen.
Daarnaast geeft buiten in de natuur zijn vrijheid en ruimte in je hoofd. Je kunt buiten zittend op diezelfde boomstam heerlijk dromen en fantaseren. Ook deze ervaringen dragen bij aan de ontwikkeling van de eigen identiteit van kinderen.
Kortom het buiten zijn en spelen in de natuur zorgt ervoor dat kinderen gezonder opgroeien. Ze kennen beter hun eigen grenzen, zitten lekkerder in hun vel, slapen beter en zijn minder ziek. Wie wil dat nou niet voor zijn of haar kind.
Natuurlijk spelen
Bij Donker Spelen geloven we in de kracht van groen. Een groene omgeving creëert ruimte, geeft energie en draagt bij aan een positief leven.
We geloven dat het steeds belangrijker wordt om natuurspeelplaatsen duurzaam en circulair in te richten. We geloven in natuurlijke speeltoestellen die kinderen uitdagen hun creativiteit te gebruiken en samen te spelen.
