Bedrijventerrein Euvelgunne, in het zuidoosten van de gemeente Groningen: veel steen, donkere daken en weinig groen. Bij zon vormen de gebouwen zogenaamde hitte-eilanden. Bij regen wordt het hemelwater hoofdzakelijk via de riolering afgevoerd. Bij hevige buien leidt dat tot overbelasting van het riool en overstromingen.
Op Euvelgunne is onderzocht hoe dat anders kan. Want bedrijventerreinen kunnen groener, duurzamer en klimaatbestendig. Donker Groep is een van de uitvoerende partijen.
'De eerste bedrijven koppelen al 4 hectare af van het riool, goed voor 32 miljoen liter water per jaar'
Op bedrijventerrein Euvelgunne nemen bedrijven maatregelen op hun eigen terrein om het hemelwater niet via het riool af te voeren. Daardoor hoeft de gemeente het riool niet te vervangen of op te schalen, wat duur en ingrijpend is en veel overlast veroorzaakt. Het riool is hier bovendien nog niet versleten. Gelukkig kunnen de bedrijven er samen voor zorgen dat het regenwater wordt opgenomen in de bodem, dat het wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater of dat het wordt gebruikt voor koeling of spoeling in het eigen bedrijf.
Doel is dat achttien hectare regenwater wordt afgekoppeld van het riool. De eerste bedrijven nemen nu al vier hectare voor hun rekening: 32 miljoen liter regenwater per jaar verdwijnt niet in het riool en hoeft dus niet gezuiverd te worden. Dat is uiteindelijk te merken in de binnenstad van Groningen, waar bij hevige buien veel minder rioolwater hoeft te worden overgestort op vijvers.
Deze maatregelen hebben een meerwaarde voor het klimaat, de omgeving en het bedrijf zelf. Zo is airconditioning overbodig door een groen dak dat het hemelwater absorbeert. En een bloemrijke wadi – een glooiende verdieping in het landschap waarin het hemelwater wordt opgevangen – zorgt voor een aantrekkelijke uitstraling en biodiversiteit.
Tom ter Braak is projectleider bij Donker Groep, het bedrijf dat tekent voor het ontwerp en de aanleg van deze groen-blauwe oplossingen: het afkoppelen van regenwater, groene daken, wadi’s en infiltratiesystemen. Ter Braak: “Op Euvelgunne zijn inmiddels zes bedrijven bij deze aanpak betrokken. Wij zijn begonnen bij Salomon’s Metalen, een bedrijf met een enorm dakoppervlakte. Dit grote dak vangt bij regen veel hemelwater op, wat resulteert in veel water in het riool.”
Het dak van Salomon’s is niet gebouwd om het gewicht van een groendak te kunnen opvangen. Ter Braak: “Daarom heeft Salomon’s wel zonnepanelen geplaatst en voeren zij het hemelwater van het dak af naar een systeem van grote wadi’s met meanders ertussen, naast het gebouw. Deze wadi’s stromen bij regenval vol, en geven het water daarna langzaam af aan de bodem. Bovendien zorgen ze met hun begroeiing van kruiden en bloemen voor een mooie biodiversiteit op het industrieterrein.”
Daarna is Donker Groen aan de slag gegaan voor United Care Products. Daar werd een groendak aan en een wadi met daaronder infiltratiekratten aangelegd. Ter Braak: “Die kratten zorgen voor nog meer capaciteit, want deze wadi is relatief klein. Het regenwater wordt deels door de sedum-plantjes opgenomen, zij zorgen ook voor verkoeling in het pand. De rest van het hemelwater wordt afgevoerd naar de wadi op een smalle strook achter het pand. Op die manier is het bedrijf afgekoppeld van het riool voor het hemelwater.”
Met onze specifieke kennis op dit gebied binnen Donker Design adviseren we u hierin graag. Onze oplossingen gaan vaak verder dan de gebruikelijke scope van het project. Een duurzame en circulaire aanpak voert hierbij de boventoon. Wij inspireren mensen, bedrijven en instellingen hierin hetzelfde te doen.
Net voor de jaarwisseling zijn de werkzaamheden voor Peitsman afgerond, een groothandel in laminaat. Ter Braak: “Daar hebben wij alle hemelwater afgekoppeld, en we hebben het grote parkeerterrein voorzien van zogenaamde ‘rain gardens’, landschappelijke elementen die het afgekoppelde water opvangen en langzaam afgeven aan de bodem. Mensen kunnen zo ook zien hoe afkoppelen werkt, anders dan bij veel van onze oplossingen die uit het zicht plaatsvinden. De parkeerplaats – die eerst geen water doorliet – hebben we voorzien van speciale tegels, een waterdoorlatende substraatlaag en een drainagestelsel, waardoor het hemelwater kan wegzakken in het grondwater.”
In februari is gestart met de aanpak bij Feenstra. Daar wordt alle hemelwater afgekoppeld naar infiltratiekratten op het eigen parkeerterrein. De voortuin wordt ingericht met veel groen en er komen staande buizen die eveneens voor de opvang en infiltratie van hemelwater dienen.
Voor alle projecten is grondig vooronderzoek gedaan, naar de grondwaterstand en de bodemgesteldheid, om te kijken of en hoe het hemelwater afgevoerd kan worden. De grond op Euvelgunne bestaat voornamelijk uit opgespoten zand, dat het water goed opneemt. De Hanzehogeschool Groningen en nog enkele partijen zijn door de gemeente Groningen gevraagd om deze projecten te monitoren en om te kijken hoe snel het water infiltreert, in welke hoeveelheden en van welke waterkwaliteit.
Ter Braak: “De pilot-projecten op Euvelgunne zijn dan ook bedoeld om andere bedrijven en overheden uit te nodigen om hetzelfde te doen. Steeds meer bedrijven en overheden worden er enthousiast over.” Euvelgunne is een samenwerking tussen de waterschappen Hunze en Aa's, Noorderzijlvest, bedrijvenvereniging ZO, de Hanzehogeschool en de Regio Groningen Assen. Er is een subsidieregeling beschikbaar om bedrijven te helpen de maatregelen te financieren.