Klimaatadaptieve Daktuin
Pontkade, Amsterdam
Een omgevingsbestendig ontwerp
In opdracht van BMB ontwikkeling startte Donker Design in 2017 met het ontwerp van de daktuin voor de bewoners van de appartementen en penthouses in Pontkade. Inmiddels is de tuin aangelegd. Urban chic en omgevingsbestendig, met elementen die de rijke historie van het gebied in ere houden en beplanting die de ruige ligging van het gebied kan doorstaan.
Heb je ook interesse in een groene daktuin?
Herinnering aan de oude omgeving
Wie over de voormalig scheepswerf NDSM in Amsterdam loopt, waant zich in een reuzenwereld. Alles is enorm: loodsen, kranen, stellages. Schepen worden er al lang niet meer gebouwd. Nadat de werf in de jaren tachtig failliet ging, raakte het gebied in Amsterdam-Noord enorm in verval. Maar vandaag de dag leeft het terrein weer op.
‘De bovenmenselijke schaal van de NDSM-werf en de grootsheid van (de gebouwen op) het terrein waren de basis voor het ontwerp van de stoere daktuin’, vertelt Merlijn Hoenekamp, ontwerper van Donker Design. De rauwheid, het onvoltooide en industriële is de charme van het gebied en vormde de inspiratie voor het ontwerp. Ook de materialen die je op de werf tegenkomt, zijn erin verwerkt: staal, beton en robuust hout. Het zijn de elementen die horen bij de plek. ‘We vonden het niet zo goed passen om een heel nette tuin aan te leggen.’
Inventief ontwerp met circulaire oplossingen
Het ontwerp van de tuin is geïnspireerd door de identiteit van de locatie. Donker Design gebruikte grote stellages om een schaalstap te maken tussen de werf, zijn woongebouwen en de mens. Juist die onnatuurlijke elementen maken dat deze tuin op de NDSM-werf hoort. ‘Zonder te musealiseren’, voegt Hoenekamp toe, want Donker Design heeft niet geprobeerd om de werf na te maken. Wel om iets nieuws te creëren met die passende, zo kenmerkende elementen. Nog een mooi voorbeeld zijn de drie robuuste picknicktafels van eigen ontwerp, die op een rails liggen en daardoor verrijdbaar zijn.
Oude materialen van het NDSM-terrein werden ook hergebruikt in de daktuin zoals grote, vintage betonnen stelconplaten.. En daaraan zit een grappig verhaal vast. Vanwege hun mogelijk broze staat mogen oude stelconplaten niet gehesen worden, maar hijsen was de enige manier om ze in de daktuin - tevens binnentuin - te krijgen. De open containers die Donker Design bedacht als bakken voor bomen in de tuin, kregen daardoor een dubbelfunctie: eerst als hijsbak voor de stelconplaten en daarna als plantenbak. Een slim staaltje oplossingsgerichtheid!
Biodiversiteit in een versteende omgeving
Wat in menig tuin al snel bestempeld wordt als ongewenste plantengroei, is natuurlijke begroeiing op een industrieel terrein als de NDSM-werf. In de tuin bracht Donker Design daarom het gevoel van braakliggend terrein terug. ‘Als je een terrein braak laat liggen, krijg je allerlei interessante soorten planten en kruiden’, vertelt ontwerper Hoenekamp. Dat diende als basis voor de beplanting. Robuuste planten die tegen een stootje kunnen, want de wind zeilt er altijd over vanaf het water.
Ook door gebruik van grote bomen en heesters probeerde Donker Design het zo kenmerkende gevoel van ‘kleiner voelen dan de structuren om je heen’ terug te laten komen in de tuin. Daarvoor moest het ontwerp flink de hoogte in, zodat de bomen goed kunnen wortelen. Ook daarvoor gebruikte het team ruwe materialen, zoals damwandprofielen.
Juiste omstandigheden creëren
Ondanks de stedelijke omgeving wordt de daktuin van de Pontkade toch een oase van biodiversiteit. Door de gebruikte mix van planten en bomen vergrootte Donker Design de diersoorten die erop afkomen. Vlinderstruiken, teunisbloemen en grassen: natuurlijke vegetatie die niet tussen de tegels hoeft worden weggeplukt. Hoewel we niet te kiezen hebben welke dieren afkomen op de tuin, kan Donker Design wel de juiste omstandigheden creëren. Zij hebben hun best gedaan; nu is het aan de natuur om de NDSM-werf over te nemen en er zich te vestigen.
Ideeën uitwisselen?
Wil je met een adviseur van Donker Groen brainstormen over de mogelijkheden betreft groene daktuinen? We voorzien je graag van ideeën en adviezen! Laat hieronder jouw gegevens achter.
