Hoe kan de openbare ruimte weer echt waardevol worden? De conclusie ligt gelukkig voor de hand: we moeten niet langer denken in netjes, heel en esthetisch, maar in ecosystemen. In kringlopen die de natuur nodig heeft om zichzelf in stand te houden. Wij benoemen 3 voorbeelden van ecosystemen die we kunnen helpen herstellen
1. Bossen, parken en tuinen
In Nederland halen we jaarlijks zo’n 250.000 ton blad uit de openbare ruimte. Veel gemeenten faciliteren dit door in de herfst bladkorven neer te zetten of plekken aan te wijzen waar mensen het blad uit de tuin kunnen deponeren. Ook hier is het schoon, heel en veiligprincipe leidend. Daarmee gaan we voorbij aan de belangrijke rol van blad in de winter:
Zo verstoren we een natuurlijk ecosysteem met grote gevolgen. De biodiversiteit neemt af, de bodem verschraalt en de grond warmt op, waardoor mensen en dieren het nog zwaarder krijgen. Het laten liggen (van zoveel mogelijk) blad is een voorbeeld van het circulaire beheer waar wij in geloven.
2. Graslanden en steden
Het maaien van grasland is in Nederland zo ver doorgeschoten dat er handboeken zijn ontwikkeld voor de meetinstructie van grassprieten. Ook hier grijpen we - gedreven door het beeld van ‘mooi’ kortgemaaid gras - keer op keer in op een ecosysteem dat zichzelf kan onderhouden. Zo wordt bodem met langer gras beter beschermd tegen instraling van de zon, waardoor water in de grond minder snel verdampt; een natuurlijke manier om verdroging tegen te gaan. Niet maaien zorgt ook voor een toename in biodiversiteit door de groei van wilde bloemen en voor schuilgelegenheid voor insecten en vogels.
Download
In de whitepaper Groenbeheer: de kunst van het behouden van de natuur laten we zien dat een nieuwe manier van groenbeheer hét antwoord is op wateroverlast en hittestress, en dat meer groen - en meer biodiversiteit - in onze openbare ruimte tot een enorme verbetering van de leefkwaliteit leidt.
Ook hybride oplossingen kunnen veel toevoegen. Wat zou er bijvoorbeeld gebeuren als we een onbestemd grasveldje tussen twee woonflats niet meer kort zouden maaien, maar we kiezen voor een wilde bloemenweide en een gemaaid slingerpad? Naast de voordelen voor de natuur, speel je hiermee ook in op de (groeiende) behoefte bij mensen om het groen te beleven: het zou buurtbewoners - en spelende kinderen - uitnodigen dat pad te gebruiken en op een andere manier van de openbare ruimte te genieten.
3. De bodem
Nu regen in ons land steeds vaker in zeer korte tijd valt in plaats van geleidelijk over een langere periode is het essentieel dat we dat hemelwater vasthouden - in de bodem of in reservoirs - zodat we er tijdens droge perioden op kunnen terugvallen. Een bijkomend wateroverlast probleem is dat door verschraling van de bodem de grond veel minder goed in staat is water te absorberen, wat de druk op de riolering verder vergroot. Het uitgangspunt is dat we het water zo veel mogelijk daar laten waar het valt.
Gelukkig kunnen we hier iets aan doen. Door te investeren in meer groen vergroten we het absorberend vermogen van de bodem. Retentiedaken zijn bijvoorbeeld uitgerust met een combinatie van groene elementen en techniek, met als doel het tijdelijk opslaan van regenwater en/of het vertraagd afvoeren hiervan. Een andere manier om grote hoeveelheden water vast te houden, is het aanleggen van wadi’s, een bufferings- of infiltratievoorziening die tijdens langdurige of hevige regelval tijdelijk wordt gevuld met hemelwater, waarna het langzamer kan infiltreren in de bodem.
Hulp nodig met he beheren van de openbare ruimte?
We kunnen in korte tijd enorme stappen maken door het aantal ingrijpmomenten in de openbare groene ruimte terug te brengen. Tegelijkertijd willen we fundamenteel anders gaan meten en waarderen. Niet meer uitsluitend op ‘hoe het eruitziet’, maar bijvoorbeeld op toename van de biodiversiteit.
Vragen?
Heb je een vraag over ecosystemen? Neem gerust contact op!
