Almere's strijd tegen de eikenprocessierups
Donker Groep is specialist op het gebied van eikenprocessierupsbestrijding. Van het vroegste stadium - waarbij we de biodiversiteit vergroten - tot en met het bestrijden van de (volgroeide) rupsen en hun nesten. In het eerste deel en tweede deel van ons drieluik over de bestrijding van de eikenprocessierups in de gemeente Almere vertelde eikenprocessierupsspecialist Erwin Brouwer over bestrijding met aaltjes en het wegzuigen van de nesten. In het laatste deel blikt hij vooruit op volgend jaar en een nieuw type natuurlijke bestrijding.
Tevredenheid overheerst
“Terugkijkend op de zomer overheerst tevredenheid,” constateert Erwin Brouwer, “al hopen we dat we de overlast in 2021 nog verder naar beneden kunnen brengen. In het voorjaar hebben we een deel van het bomenbestand in Almere behandeld met aaltjes. Deze aaltjes of ‘nematoden’, die we uit de natuur halen, hebben het aantal eikenprocessierupsen in de behandelde bomen met zeker 60% tot 65% teruggebracht. In de bomen die we niet hebben behandeld, hebben we de rups bestreden met het wegzuigen van nesten.”
Al met al kun je concluderen dat de overlast daardoor duidelijk minder was, al heeft ook het coronavirus daar een aandeel in gehad; mensen zijn - vooral in stedelijke gebieden - minder op pad geweest dan vorig jaar.
“Dit najaar zijn we gestart met een proef waarbij we een mix van natuurlijke vijanden inzetten om de larven van de eikenprocessierups te bestrijden"
Goed vliegweer
Tot zover het goede nieuws? Brouwer: “In 2021 verwachten we ongeveer dezelfde overlast als in het jaar daarvoor. Toch moeten we op onze hoede blijven. Reden daarvoor is onder meer dat het heel goed vliegweer voor de vlinders is geweest. Weinig wind en weinig neerslag, dat zijn ideale omstandigheden voor de eikenprocessievlinder om grote afstanden af te leggen.”
Betere samenwerking is nodig
Een andere complicerende factor: de gemeente Almere is niet de enige partij die invloed uitoefent op de bestrijding van de eikenprocessierups. “Je hebt onder meer te maken met Staatsbosbeheer en de provincie Flevoland, die grote delen van het eikenbestand in de Flevopolder in beheer hebben,” zegt Brouwer.
En ook de bestrijding van aangrenzende gemeenten is van invloed op de eikenprocessierupspopulatie, weet Brouwer: “Vlinders laten zich natuurlijk niet tegenhouden door gemeentegrenzen of de bosrand van de buurman. Als we meer gezamenlijk zouden optrekken in de bestrijding zouden we de overlast verder kunnen beperken.”
Proef met speciale eikenprocessierupskisten
Bij Donker Groep geloven in natuurlijke bestrijding. We zijn er daarom trots op dat we de gemeente Almere in het najaar van 2020 konden ondersteunen bij een proef waarbij insecten worden ingezet om de larven van de eikenprocessierups te bestrijden. Brouwer: “Die natuurlijke vijanden worden gekweekt in speciaal ontworpen kisten met opgezogen nesten - een ontwerp van Roel Timmerman en Sylvia Hellingman - met daarin poppen met larven.
In deze ‘broedkisten’ wordt een kunststof box geplaatst met daarin wel 200-300 nesten, waarvan er zo’n 20 besmet zijn met larven van natuurlijke vijanden. De kisten zijn zo gemaakt dat de natuurlijke vijanden - die zich de komende maanden vermenigvuldigen - er wél uit kunnen, terwijl de rupsen en brandharen veilig in de kist opgesloten blijven. Op die manier kunnen ze volgend jaar worden ingezet naast de aaltjes waar we al mee werken. De gemeente heeft ons gevraagd een groot aantal van deze boxen met geparasiteerde nesten te plaatsen.”
Biodiversiteit
Ondertussen is de gemeente Almere gestart met het vergroten van de biodiversiteit, om ervoor te zorgen dat de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups zich makkelijker kunnen vestigen op plekken waar mensen en dieren veel overlast ervaren. Zo worden bermen ingezaaid met bloemen- en kruidenmengsels en wordt het maaibeleid in de gemeente aangepast. Ook worden er vogelkasten en vleermuiskasten opgehangen. En op bepaalde plekken vervangt de gemeente Almere jonge eiken door onder meer elzen, esdoorns en linden; waarbij de vrijgekomen eiken worden verplant naar andere locaties.
Bovendien zal er komend jaar voor het eerst helemaal niet meer met Xentari worden gespoten. Dit biologische bestrijdingsmiddel hebben we de afgelopen jaren noodgedwongen ingezet op plekken waar de volksgezondheid echt onder druk kwam te staan, zoals bij scholen en kinderdagverblijven.
Ook het komende jaar zullen we samen met de gemeente Almere blijven werken aan een duurzame bestrijding van de eikenprocessierups, waarbij we de oplossing zoveel mogelijk aan de natuur zelf overlaten.
Contact
Ook het komende jaar zullen we samen met de gemeente Almere blijven werken aan een duurzame bestrijding van de eikenprocessierups, waarbij we de oplossing zoveel mogelijk aan de natuur zelf overlaten.
Benieuwd wat voor u kunnen betekenen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.
Lees ook de andere delen
Almere’s strijd tegen de eikenprocessierups deel 2
Het behandelen met nematoden, of ‘aaltjes’ zorgde in de behandelde bomen voor 60-65% minder eikenprocessierups. In de overige besmette bomen zuigen we zoveel mogelijk nesten weg voordat de rupsen overlast gaan geven.
Almere’s strijd tegen de eikenprocessierups deel 1
De meest effectieve manier om de eikenprocessierups te bestrijden is het diverser maken van het bomenbestand; en te zorgen voor meer biodiversiteit. Op korte termijn bestrijden we de rups door ze preventief te bespuiten met nematoden, nog vóórdat de rupsen brandhaartjes ontwikkelen.
