Circl, ABN AMRO - Zuidas in Amsterdam
'Op mijn favoriete plek en tijdstip drink ik ’s ochtends koffie in de tuin'
Circulaire ambities van ABN AMRO
Begin 2015 wint Donker Design een ontwerptender bij het ABN AMRO-kantoor aan de Foppingadreef in Amsterdam. Binnen vier maanden ontwerpen en realiseren we dit duurzame project. Vanwege de goede samenwerking vraagt de bank of we ook willen meedenken over de grote uitdaging op de Zuidas: de bouw van een circulair paviljoen met circulaire daktuin. De renovatie van het hele voorterrein stond al gepland en nu ABN AMRO de corporate ambities heeft veranderd in circulaire ambities, kan de tuin niet achterblijven.
In het eerste gesprek met de ABN AMRO is de tuindoelstelling helder: creëer op twee daktuinen een plek voor medewerkers, passanten en buurtbewoners. Een plek om te werken en verblijven, waar planten en dieren een plek hebben en realiseer de tuin binnen de kaders van de circulaire economie.
Ontwerp circulaire daktuin
Het veelhoekige ontwerp symboliseert de natuurkracht die door het beton heen breekt en op de Zuidas haar plek terug claimt. In de hele tuin nemen we veel zitplaatsen op in zeer verschillende composities. Werknemers en bezoekers kunnen er solitair plaatsnemen tussen de bloeiende planten of samen met een groep. Er zijn vergadertafels en er is ruimte voor staand overleg. Door gebruik te maken van kleine hoogteverschillen en te spelen met de beplantingshoogte en -soorten, ontstaat er een gevarieerde tuin die continu verandert. De lange lijnen in de beplanting verbinden het hoofdkantoor met het paviljoen Circl. De verbindende, groene wand geeft de tuin een zachte uitstraling.
Bijzondere oplossing
Circulariteit gaat veel verder dan recycling. Centraal in het circulaire gedachtengoed staat dat materialen tweedehands of duurzaam geproduceerd zijn en hun waarde behouden, ook als de plek waar ze zijn toegepast een ander indeling of functie krijgt. Dankzij gesloten ketens bestaat afval niet of nauwelijks.
Omdat materialen in de toekomst hergebruikt moeten kunnen worden en hun waarde moeten behouden, begrensde dit de materiaalkeuze voor onze tuin sterk. Alle materialen selecteerden we nauwkeurig en lieten we uitvoerig onderzoeken en testen. Circulariteit dwong ons ook na te denken over de constructies die we gebruiken om het ontwerp te verwezenlijken: die moesten in de toekomst opnieuw te gebruiken zijn.
Een van de vele innovaties die we toepassen is het systeem voor het opsluiten en verhogen van de tuinborders. Dit is gemaakt van cortenstaal, dat tot een bepaald niveau roest en dan intact blijft. We maken deze platen van een aantal standaardlengtes demontabel, door ze met elkaar te verbinden met rvs-bouten. Met één scharnierend hoekstuk kunnen we alle individuele hoeken van het ontwerp opvangen. Omdat dit een modulair systeem is, garanderen we het hergebruik en de ontwerpvrijheid voor een toepassing in nieuwe borderopsluitingen, mocht de tuin eenmaal aan vervanging toe zijn.
De Fietsbank die we ontwikkelden is een oplossing voor het overschot aan restfietsen voor de gemeente Amsterdam. Dankzij het Nederlandse karakter van de fietsbank, groeit deze uit tot een beeldicoon van de tuin.
'Deze tuin straalt uit waar de bank voor staat'
Blijvend resultaat door circulair materiaalgebruik
Alle toegepaste materialen zijn gemaakt uit tweedehands materiaal of opnieuw te gebruiken na hun leven in deze tuin. Over waarde en restwaarde zijn met opdrachtgever en leveranciers zelfs keiharde afspraken gemaakt. Zo hebben we volledige garantie op de hergebruikte Belgische greskeien in de bestrating. Deze steensoort slijt amper. De Romeinen liepen zelfs al op deze stenen.
Omdat we tot 2030 verantwoordelijk zijn voor het onderhoud, weten we ook zeker dat de belevingswaarde optimaal blijft. Voor de winterkoning is de tuin in elk geval geslaagd: sinds 2019 leeft er een koppeltje in de tuin.
Verandering in de keten
Het werken aan Circl leidt er mede toe dat de Donker Groep in 2035 circulair wil functioneren. Hoofdontwerper Elwin de Vink wordt bovendien de aanjager van een convenant dat inmiddels is onderschreven door tientallen hoveniersbedrijven. Daarin staat dat de ondertekenaars duurzame, biologische beplanting toepassen, zonder plastic potjes en in Nederland geteeld (vanwege de CO₂-reductie).
Klik hier voor meer informatie over the making of.
