Welke soorten groendaken zijn er?

Vanuit vogelperspectief wordt een onderscheid gemaakt tussen intensieve en extensieve groendaken. Op een extensief groendak is een relatief dunne laag substraat aangebracht voor met name vetplanten. Dit type dak heeft geen tot weinig onderhoud nodig. Dit is de standaard oplossing die op heel veel dakconstructies met een beperkte hellingshoek te vinden is.

Op een intensief groendak kan veel meer. Een intensief groendak bevat namelijk een dikkere substraatlaag zodat er ook vaste planten, heesters en zelfs bomen op groeien. Daarnaast is het mogelijk om een bak voor wateropvang in de constructie op te nemen en het dak voor gebruikers toegankelijk te maken.

Het spreekt voor zich dat een intensief groendak meer onderhoud nodig heeft en meer bouwtechnische eisen stelt. Daar staat tegenover dat dit daktype veel meer mogelijkheden bij beplanting en toepassing biedt. Dit is vooral interessant voor woningcorporaties, projectontwikkelaars, ziekenhuizen, overheden en bedrijven die de gebruikers van hun gebouwen een unieke meerwaarde willen bieden.

Een extensief groendak dat in verschillende maten wordt aangeboden, van schuurtje tot kantoor. Het standaard groendak bestaat uit sedummatten die uitgerold worden op een dunne laag substraat en weinig onderhoud nodig hebben. Een standaard groendak ziet er aantrekkelijk uit, zeker in vergelijking met een bitumen dak, en biedt daarnaast een verkoelende en geluidsdempende werking. Het is echter niet toegankelijk voor gebruikers.

Eén van de meest aansprekende trends op het gebied van groendaken zijn daktuinen en dakparken. Vele iconische natuurinclusieve bouwprojecten omvatten tuinen en daken die voor bewoners, medewerkers of andere gebruikers toegankelijk zijn. Wat dacht je bijvoorbeeld van een teamoverleg in de daktuin?

De sterke constructie kan daarnaast veel planten, inclusief heesters en volwassen bomen, dragen. Het Dakpark in Rotterdam, een respectabele 800 bij 80 meter groot, omvat bijvoorbeeld een enorme diversiteit aan toepassingen voor bewoners en natuur, van speeltuin tot schapenweide. De mogelijkheden zijn eindeloos!

In de stad is elk stukje groen een welkome aanwinst voor vogels en insecten. Op natuurdaken kunnen we gericht de biodiversiteit stimuleren, bij voorkeur met inheemse soorten die aansluiten op de lokale omstandigheden. Verschillende mengsels en beplantingsconcepten creëren daarnaast een prachtig beeld. Wat dacht je bijvoorbeeld van een uitzicht op wuivend siergras?

De meeste innovatieve groendaken hebben onder de groen- en substraatlaag een retentiecapaciteit voor hemelwater. Ze worden retentiedaken of groenblauwe daken genoemd en worden vrijelijk gecombineerd met andere functies van groendaken.

Waterbergende daken vertragen de waterafvoer. Ze ontzien zodoende het riool waardoor de kans op overstort tijdens intensieve buien verkleint. Het is een relatief kostengunstige oplossing voor het watervraagstuk, namelijk de invulling van de waterparagraaf in het Besluit ruimtelijke ordening. Er worden verschillende oplossingen aangeboden, van statische systemen tot interactieve retentiedaken die extra veel water vasthouden en hergebruiken in droge perioden.

Een statisch systeem houdt het water niet vast, maar bergt door een extra drainagelaag onder het substraat meer water dan een standaard groendak. Het water dat achterblijft verdampt langzaam of wordt door een stuwensysteem vertraagd geloosd.  

Een interactief retentiedak houdt middels stuwen water actief vast in de extra retentielaag. Dit vastgehouden water wordt tijdens drogere periodes ingezet om de beplanting te irrigeren of het gebouw te koelen. Ook kan het opgevangen water in het grijze watercircuit worden gebruikt. Zo wordt het schaarse zoete water hergebruikt in plaats van afgevoerd.

Een dynamische afvoer, die is gekoppeld aan de weersverwachting, kan het water lozen als er een (intensieve) bui of vorst op komst is. Het waterpeil en de afvoer kunnen online worden gemonitord en op afstand worden bestuurd. Het is zelfs denkbaar dat de Waterschappen interactieve retentiedaken in een gebied beheren.

Dit type houdt alleen water vast, met name voor verkoeling van het gebouw, maar bevat geen begroeiing en is daarom technisch gesproken ook geen groendak.