Wat is een groendak?

Vele onderzoeken tonen aan dat groendaken een schat aan voordelen met zich meebrengen voor gebruikers, eigenaren en overheden. Te denken valt aan belevingswaarde, waterbuffering, biodiversiteit, opvangen van geluidsoverlast, levensduur van het dak, energiebesparing en verhoging van vastgoedwaarde.

Groendaken zijn er in allerlei soorten en maten. Veel particulieren leggen sedum op hun tuinschuur. Dit ziet er immers veel aantrekkelijker uit dan een zwart bitumen dak. Het kan ook een stuk grootser. Op kantoorpanden verschijnen steeds vaker grote, toegankelijke daktuinen en dakparken in met diverse beplanting. In de vaak versteende stedelijke omgeving zijn deze groene oasen belangrijk voor het welzijn en de productiviteit van werknemers.

Omdat de intensiteit van neerslag intensiveert door klimaatverandering, is er steeds meer vraag naar groendaken die veel water kunnen opslaan. Zo wordt het riool ontzien. Retentiedaken bevatten onder de groenlaag een buffer om regenwater tijdelijk op te slaan.

Groenblauwe daken bevatten twee lagen, namelijk een substraatlaag die bij regenval kan overlopen naar een daaronder gelegen drainagelaag, zodat de afvoer wordt vertraagd.

Groendaken kunnen daarnaast worden onderverdeeld in twee groepen: intensieve en extensieve groendaken. Een extensief groendak bestaan uit een relatief dunne laag substraat en een beplanting van met name vetplanten die geen tot weinig onderhoud nodig hebben. Dit is de standaard oplossing.

Een intensief groendak heeft een dikkere substraatlaag nodig zodat er ook vaste planten, heesters en bomen op kunnen groeien. Het spreekt voor zich dat een intensief groendak meer onderhoud nodig heeft en meer bouwtechnische eisen stelt, maar uiteraard biedt zo’n daktuin ook veel meer mogelijkheden in gebruik en beplanting. Dit is vooral interessant voor woningcorporaties, projectontwikkelaars, overheden en bedrijven die de gebruikers van hun gebouwen een unieke meerwaarde willen bieden.

De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de rol van gebouwen in (stedelijke) ecosystemen. De gevel en het dak kunnen ook een belangrijke habitat voor dieren en planten vormen. Dit noemen we natuurinclusief bouwen. Een groendak, in het bijzonder een natuurdak, is één van de effectiefste manieren om invulling te geven aan natuurinclusief bouwen. Ze kunnen dienen als stapstenen in de stad, die verbindingen maken tussen grotere habitat-gebieden zoals parken, tuinen, vervallen bouwplaatsen, en spoordijken.

Een groendak vangt temperatuurschommelingen op. Met name in de zomer warmt een groendak in vergelijking met een plat bitumen dak veel minder hard op. Terwijl een groendak statisch gezien nooit warmer dan 35 graden Celcius kan worden, kunnen de temperaturen van een bitumen of grind dak oplopen tot 80 graden. De planten reflecteren immers het zonlicht waardoor het binnenklimaat op een hete dag maar liefst 4 graden Celcius lager ligt dan onder een regulier dak. Dit heeft een positief effect op de koelingskosten.

Door blootstelling aan warmte, licht en UV straling veroudert de dakbedekking snel. Een begroeid dak is koeler dan een regulier dak, ook houdt het licht en UV straling tegen waardoor de onderlaag minder snel veroudert. De levensduur van de dakbedekking wordt hierdoor verdubbeld!

Een extensief groendak heeft een grote waterbergende capaciteit (25-35 liter/m2) waardoor hemelwater vertraagd wordt afgevoerd. Het lokale Waterschap is er blij mee.

Met name de groendaken die zichtbaar of toegankelijk zijn, vormen een oase van rust en groen in stedelijk gebied. Dit verhoogt de concentratie, het welzijn en de productiviteit van werknemers. Voor bewoners van hoogbouw vormt een groendak een bijzondere plek om te tuinieren, te ontspannen en elkaar te ontmoeten. Is er een mooier decor denkbaar voor een goed feest?

Sommige daken worden als (gezamenlijke) moestuin gebruikt. Juist in de stad, waar de ruimte schaars is, biedt dit kansen voor lokale voedselproductie en sociale cohesie.

Onderzoek wijst uit dat een groendak een geluidsweerkaatsing van 3dB en een geluidsisolatie tot 8dB kan bewerkstelligen. Dat is prettig voor gebruikers in het gebouw, zeker als het pand in een drukke omgeving ligt, en voor de omgeving. Een groendak absorbeert het geluid en kaatst het niet terug.

Een groendak verlaagt de temperatuur op het dak. Ter vergelijking: een groendak wordt maximaal 35 graden Celcius terwijl een bitumen dak op een hete dag tot 80 graden Celcius kan opwarmen. Dankzij dit koelere dak stijgt het rendement van zonnepanelen die optimaal functioneren bij een lagere temperatuur.