Welke functies vervult een groendak?

Groendaken liggen vaak op unieke plekken met exclusieve toegang. Zeker in stedelijk gebied, waar (semi-)openbaar gebruiksgroen uniek is, hebben daktuinen of dakparken een grote meerwaarde voor gebruikers. Dit vertaalt zich niet alleen in een hogere vastgoedwaarde (4-8%) en huurprijs, maar ook in de aantrekkingskracht van een bedrijf dat een aangename werkomgeving voor de medewerkers belangrijk vindt.

Niet onbelangrijk: werknemers zijn gelukkiger en productiever bij uitzicht op groen. Uit onderzoek blijkt dat mensen 50% minder fouten maken bij uitzicht op een groendak in vergelijking met een bitumen dak.

Eén van de grootste dakparken van Europa vind je in Rotterdam. Dakpark Rotterdam, gelegen op 9 meter hoogte, is 800 bij 80 meter groot. Het is een groene oase in een stedelijke en industriële omgeving waar de hele buurt samenkomt om te picknicken, te voetballen of in de buurttuin te werken. Er lopen zelfs schapen rond. Zolang de bouwconstructie sterk genoeg is, zijn er geen grenzen aan de afmetingen van een dakpark. Kleiner is natuurlijk altijd mogelijk. De enige voorwaarden zijn dat het dak toegankelijk is en de draagconstructie op de belasting is berekend. Betrek bij het realiseren daarom altijd professionals.

Net als in een grondgebonden park of tuin zijn er ook geen grenzen aan de functies van daktuin of dakpark. Het kan een lunchplek zijn, een moestuin, een speeltuin of een restaurant. Ook is het mogelijk om de beleving centraal te stellen dankzij een aansprekend beplantingsconcept of een waterpartij. De mogelijkheden zijn eindeloos.

Omdat het klimaat in rap tempo verandert, zullen piekbelastingen van het riool steeds vaker voorkomen. Gebouwen in stedelijk gebied spelen een belangrijke rol in de opvang en vertraagde afvoer van regenwater. De meest geavanceerde retentiedaken hebben een waterhoudend vermogen tot ca. 750 l/m2 en een waterberging van 75 – 140 l/m2. Het vertragen van de afvoer verkleint de kans van overbelasting van het riool met 50%, en zodoende ook de kans op vervuilende overstort.

Groendaken vormen een relatief kostengunstige oplossing voor het watervraagstuk, namelijk de invulling van de waterparagraaf in het Besluit ruimtelijke ordening. De ontwikkelingen op dit gebied gaan buitengewoon snel. Voortbouwend op gangbare statische retentiedaken vormt het interactieve groenblauwe dak de meest innovatieve oplossing van het moment.

Een interactief retentiedak heeft onder de substraatlaag een retentielaag waar water middels stuwen actief wordt vastgehouden. Dit water wordt tijdens drogere periodes ingezet om de beplanting te irrigeren, het gebouw te koelen of te gebruiken in het grijs-watercircuit. Op deze manier wordt water op een hoogwaardige manier op en in het gebouw toegepast, in plaats van geloosd in het riool.

Ook is het mogelijk om een dergelijk dak ‘smart’ te maken. Een dynamische afvoer, die is gekoppeld aan weersverwachting, kan het water tijdig lozen als er een (intensieve) bui of vorst op komst is. Het waterpeil en de afvoer kunnen daarnaast online worden gemonitord en op afstand worden bestuurd. Hierin is ook samenwerking met het lokale waterschap mogelijk.

Een standaard bitumen of grinddak is een ecologische woestijn. Uiteraard profiteren er bepaalde soorten van zo’n omgeving, zoals de scholekster, maar voor veel organismen valt er bar weinig te halen. De basis van een ecosysteem wordt immers gevormd door een rijke beplanting die bij voorkeur inheems, lokaal en gevarieerd is. Die beplanting biedt wederom voedsel, schuilplekken en voortplantingsmogelijkheden voor insecten, zoogdieren en reptielen. Zodoende is het mogelijk om het gebouw als een stapsteen binnen het stedelijke ecosysteem in te zetten.

Een uitstekende doelsoort is de wilde bij. Deze profiteert niet alleen van sedum, maar ook van bloemen en kruiden. Als daarnaast het substraat op sommige plekken voedselarm is, zullen bepaalde soorten daar graag nestelen. Andere bijensoorten maken liever gebruik van een bijenhotel of een boomstam om te nestelen. Hoe meer nestel- en voedselopties, hoe meer bijen, hoe meer vogels worden aangetrokken die bijen op hun menu hebben staan. Zo ontstaat een ecosysteem in het klein.